Χόφμαν, Ερνστ Τέοντορ Αμαντέους

(Hoffmann, Κένιξμπεργκ 1776 – Βερολίνο 1822). Γερμανός συγγραφέας. Ο X. αποτελεί έναν ιδιαίτερο κρίκο στη μετάβαση από τον ρομαντισμό στον ρεαλισμό. Ικανός να πλάθει τρομακτικές και φασματικές καταστάσεις και φρικτούς εφιάλτες σε μια ατμόσφαιρα έξαλλης νυκτερινής φαντασίας –ας θυμηθούμε τα Νυχτερινά (1816)– χρησιμοποιεί μια λεπτολόγο και ακριβή γλώσσα και ξεκινά πάντα από τη συγκεκριμένη παρατήρηση της πραγματικότητας που σιγά σιγά, σαν κάτω από ένα τερατώδη μεγεθυντικό φακό, παραμορφώνεται. Οι μυστηριώδεις και ανησυχητικές διαστάσεις, που εκδηλώνονται ακόμα και στην πιο πεζή και αστική ζωή, υπήρχαν και στον Ζαν Πολ, που τιτλοφόρησε το πρώτο έργο του Φανταστικές συνθέσεις κατά τον τρόπο του Καλό (1815), αλλά ο X. δίνει σε αυτές περισσότερο έντονες και δραματικές σημασίες, εισάγοντας μια μυστική και απατηλή οπτική, που περιπλέκει σκόπιμα τα επίπεδα της σύνθεσης, όπως στα Ελιξήρια του διαβόλου (1816). Eμφανέστερα ρομαντική είναι η ανακάλυψή του της αισθησιακής και δαιμονικής αξίας της μουσικής (ο ίδιος, εκτός από δικαστής, ήταν συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας), που υπάρχει στον κύκλο Οι αδελφοί του Σεράπιου, (1819-21), αλλά ιδιαίτερα σημαντική είναι στις Γνώμες πάνω στη ζωή του γάτου Μουρ (1821).